BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kavramlar
Madde 0001: Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, serbest muhasebeci, (1) serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirlerin çalışma usul ve esaslarını belirlemektir. (1) Üstü Çizili İbare 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelikle Yürürlükten Kaldırımıştır.
(*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0002: Hukuki dayanak
Bu Yönetmelik, 3568 sayılı Kanunun 50 nci maddesi ve Geçici 4 üncü maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0003: Kavramlar
Bu Yönetmelikte geçen:
Kanun : (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununu,
Bakan : (Bent 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Maliye Bakanını,
Geçici Kurul :Kanunun Geçici 4 üncü maddesi ile ilgili Yönetmelik uyarınca kurulan Geçici Kurul u,
Odalar : Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları ile Yeminli Mali Müşavirler Odalarını,
Birlik : (Bent 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Türkiye Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler ve Yeminli Malî Müşavirler Odaları Birliğini (TÜRMOB),
Meslek Mensubu : (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirleri,
Mesleki Faaliyet : (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Kanun hükümleri uyarınca, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir unvanı ile faaliyette bulunmayı,
Serbest Muhasebeci : (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Yürürlükten Kaldırılmıştır.)
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir :Kanunun 2/A-a-b-c maddesinde belirtilen işleri yapan meslek mensuplarını,
Yeminli Mali Müşavir :Kanunun 2/B maddesindeki işleri yapan meslek mensuplarını,
Ortaklık Bürosu veya Şirket :Kanunun 45. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen aynı unvana sahip birden çok meslek mensubunun kurduğu adi ortaklıklar veya şirketleri,
Ruhsat : (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Ruhsat: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik ruhsatlarını,
ifade eder. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
İKİNCİ BÖLÜM Meslek Mensuplarının Çalışma Usul ve Esasları
A - Genel Mesleki Standartlar
Madde 0004: Meslek unvanı ile yeterlilik ilkesi
Mesleki unvanları alarak, Kanunun belirttiği mesleki yeterliliği kanıtlamış olan meslek mensupları meslek unvanlarının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır bir şekilde hareket etmek zorundadırlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0005: Mesleki eğitim ve bilgi
Mesleki bilgi, mesleki konularda eğitim yapılarak geliştirilir.
Bu eğitim çalışmaları Birlik ve Odalarca yürütülür. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0006: Dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsızlık
Dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsız olma şartı mesleğin temelini oluşturur.
Meslek mensuplarının, mesleki konulardaki çalışmalarında başarıya ulaşmaları dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsız olmaları ile mümkündür.
Meslek mensupları çalışmaları sırasında çıkar çatışmalarından uzak kalırlar ve görevlerim sürdürürken gereken mesleki özen ve titizliği gösterirler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0007: Sır saklama
Meslek mensupları ve bunların yanlarında çalışanlar mesleki faaliyetleri dolayısıyla öğrendikleri bilgi ve sırları mesleki faaliyetlerine son verseler bile ifşa edemezler, çeşitli kanunlarla muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden faydalanamazlar; ancak adli yargıya göre suç teşkil eden hallerin yetkili mercilere duyurulması mecburidir.
Adli veya idari her türlü inceleme veya soruşturma birinci fıkra hükmünün dışındadır.
Tanıklık sırrın ifşası sayılmaz.
Yukarıdaki hükümler Odalar ve Birlik personeli hakkında da uygulanır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0008: Sorumluluk
Meslek mensupları; mesleği ifa ederken toplum ve Devlete karşı sorumluluk taşırlar.
Meslek mensupları, işletme sahip ve yöneticilerine, isabetli karar alabilmeleri için doğru ve güvenilir bilgiler sağlarlar.
Meslek mensupları, ilgili yönetmelikler çerçevesinde ve mesleki eğitimde birbirlerine her türlü bilgiyi vermek ve aktarmak sorumluluğunu taşırlar. Mesleğin gelişmesi ve sağlam temellere oturtulması için aralarında gerekli dayanışmayı kurarlar.
Madde 0009: Bağımsızlık
Meslek mensupları, çalışmalarım kendi sorumlulukları altında tam bir bağımsızlıkla yürütürler. Bağımsızlık mesleğin temeli ve vazgeçilmez bir unsurudur.
Meslek mensupları bağımsızlıklarına gölge düşürecek ilişkilerden ve davranışlardan kaçınmalıdırlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0010: Haksız rekabet
Meslek mensupları, mesleki dayanışma sorumluluğunun bilincinde olarak haksız rekabete neden olacak durum ve davranışlardan kaçınırlar.
Meslek mensupları, başka bir meslek mensubu ile mesleki sözleşmesi devam eden gerçek ve tüzel kişilere mesleki hizmet vermeye girişemezler.
Aynı şekilde ücret ve eleman temini gibi konularda meslek mensupları birbirlerine zarar verecek davranışlarda bulunamazlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
B - Başvurma Usul ve Esasları
Madde 0011: Başvurma ve eklenecek belgeler
Ruhsat almış olan meslek mensupları; bağımsız olarak tek başına veya ortaklık veyahut şirket kurarak mesleki faaliyette bulunmak istedikleri takdirde; çalışanlar listesine kayıt olmak üzere işyerlerinin bağlı olduğu ilgili odaya başvururlar.
Başvurma dilekçe ile olur. Başvuru dilekçesi 2 nüsha düzenlenir. Dilekçenin, kayıt ve tarih numarasını havi nüshası ilgiliye verilir, diğer nüsha dosyada saklanır ve dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenir.
Madde 0012: Dosyanın getirtilmesi
Ruhsat aldığı odadan başka bir odaya başvurulanların dosyası getirtilerek incelenir. Noksan belge varsa tamamlattırılır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0013: Kurulan ortaklık bürosu veya şirketin bildirilmesi
Meslek Mensupları ortaklık bürosu veya şirket kurdukları takdirde;
Bu ortaklık bürosu veya şirketlerin merkez ve şubelerinin bağlı olduğu odalara ortaklar tarafından bir ay içinde bir dilekçe ekinde verilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0014: Büro edinme zorunluluğu
(Madde 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.)
Her meslek mensubu meslekî faaliyetine başlamadan önce bağlı olduğu oda bilgisinde iş yeri açmak zorundadır.
Büro standartları ve buna ilişkin usul ve esaslar Birlik Genel Kurulu'nda belirlenir. Açılan işyerleri bağımsız büro şeklinde olup, başka bir serbest meslek faaliyeti veya ticarethane ile içiçe olamaz. Meslekî faaliyetler aynı zamanda ev olarak kullanılan ikametgâhlarda yürütülemez. Bir meslek mensubunun birden fazla bürosu olamaz. Birlikte çalışan meslek mensupları da ayrı büro edinemezler.
Ortaklık bürosu veya şirket kurulması hâlinde de işyeri açılması mecburidir. Meslekî faaliyette bulunmayan meslek mensupları ikametgâhlarının bulunduğu bölgenin odasına kaydolurlar.
Meslek mensuplarının Türk Ticaret Kanununa göre bir meslek şirketi kurmaları hâlinde, şirket, kayıtlı olduğu odanın bulunduğu ilin sınırları içinde şube ve irtibat bürosu açamaz. Bir şirketin bir başka ilde şube açabilmesi, o ildeki ilgili meslek odasının çalışanlar listesine kayıtlı, şirketi temsil ve ilzama yetkili bir ortak görevlendirmesi hâlinde mümkündür.
İşyerini veya ikamet adresini değiştiren meslek mensupları ile bunların kurdukları ortaklık büroları ve şirketler, onbeş gün içinde yeni adreslerini bağlı oldukları odalara bildirmek zorundadırlar.
İşyeri açılışına ilişkin gerekli yoklama odalar tarafından yapılır. Vergi dairelerince mükellefiyet tesisinde oda sicil belgesi aranır. Büro edinen meslek mensupları odaya kayıt olduktan itibaren üç ay içinde Büro Tescil Belgesi almak zorundadırlar. Büro Tescil Belgeleri iki yılda bir vize ettirilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0015: Tabela asılması
(Madde Başlığı ve Madde 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.)
Meslek mensuplarınca tabela asılması ihtiyaridir.
Tabela asılması halinde;
a) Tabelalarda; oda ve Birlik amblemi, meslek unvanı ile ad ve soyadı, ortaklık bürosu unvanı, şirket ise şirket unvanı varsa akademik unvanı, büronun adresi, telefon numarası, internet adresi ile elektronik posta adresi yer alabilir. Tabelada bu Yönetmelikte belirlenenlerin dışında unvan, deyim, yabancı dillerde yazılmış ifadeler ile sair şekiller, işaret, resim, fotoğraf ve benzerlerine yer verilemez.
b) Aynı büroda birlikte çalışma halinde, birlikte çalışan meslek mensuplarının ad ve soyadlarının, ortaklık şeklinde çalışılması durumunda ise ortaklık unvanının tabelada yer alması zorunludur.
c) Tabela, büronun bulunduğu binanın giriş kapısının yanına, giriş holü veya koridoruna ya da büro giriş kapılarının yanına asılabilir. Bina cephelerine, büro balkonu ve pencerelerine birden fazla tabela asılamaz, benzeri yazılar yazılamaz, ışıklı tabela kullanılamaz.
d) Tabelaların mavi zemin üzerine beyaz yazılı olması ve bunlarda Birlik adına tescilli Mm logosunun kullanılması zorunludur. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0016: Kimlik belgesi alınması ve değiştirilmesi
Meslek mensuplarına, bağlı oldukları odalar tarafından kimlik belgesi verilir. İşyerinin başka bir odaya nakli hâlinde yeni kimlik belgesi verilir ve eskisi iptal edilir.
Meslek unvanından başka nüfus cüzdanında belirtilen bilgiler ile iş ve ikamet adreslerini içeren bu kimlik belgesi oda başkanı tarafından imzalanır ve mühürlenir.
Kimlik belgeleri, tek tip olarak Birlik tarafından bastırılır ve odalara dağıtılır.
İstifa ve diğer sebeplerle meslekten ayrılanlar, kimlik belgelerini iptal edilmek üzere odaya teslim eder. 0015. Tabela asılması
C - Çalışma Konuları
Madde 0017: Serbest muhasebecilerin çalışma konuları
(Madde 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Yürürlükten Kaldırılmıştır.) (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0018: Serbest muhasebeci mali müşavirlerin çalışma konuları
Serbest muhasebeci mali müşavirlerin çalışma konulan şunlardır:
(Bent 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir) İlgili mevzuatın öngördüğü işler ile resmî mercilerce belirlenecek işleri yapmak.
Madde 0019: Yeminli mali müşavirlerin çalışma konuları
Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Konular şunlardır:
D - Bildirim Mecburiyeti
Madde 0020: Bildirim mecburiyeti
(Madde 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.)
Meslek mensupları, hizmet verdikleri müşterilerle düzenleyecekleri sözleşmelerin bilgilerini, Birliğin belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde bağlı oldukları odalara iletmek zorundadırlar.
Serbest muhasebeci mali müşavirler, Kanunun 2 nci maddesinin (A) fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen işleri bürolarında yapabilecekleri gibi teşebbüs veya işletme sahiplerinin işyerlerinde de yapabilirler.
Serbest muhasebeci mali müşavirler tuttukları defterleri ve bunlarla ilgili belgeleri itinalı şekilde muhafaza altına almak zorundadırlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0021: Hukuki sorumluluk
Meslek mensupları verdikler hizmet sırasında Vergi Usul Kanununda yer alan iştirak, teşvik ve yardım hükümlerine uyan fiilleri sebebiyle sorumludurlar. Kanun ve yönetmeliklerde belirtilen ceza hükümleri ayrıca uygulanır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0022: İşyerlerinde çalıştırılabilecek kişiler
Meslek mensupları; yalnız mesleki faaliyetlerini yapabilmek için gerekli olan yardımcı elemanları çalıştırabilirler. Yetkili mercilerce bu mesleği yapmaları yasaklananları, yanlarında çalıştıramazlar.(Cümle 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir) Çalıştırılacak kişilerde öncelik, ruhsatlı meslek mensubu veya stajyer meslek mensubunundur. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0023: İş kabulü
Meslek mensubu, gerek duyması hâlinde, kendisine gelen müşterinin kim olduğunu önceki meslek mensubundan sorup öğrenerek, gerekli görüşmeleri yaptıktan sonra işi kabul eder.
Meslek mensupları getirilen iş teklifini gerekçe göstermeden reddedebilirler, red kararı iş sahibine gecikmeden bildirilir.
İki meslek mensubu tarafından reddedilen iş sahibi ilgili odaya müracaat eder. Oda kendisine meslek mensubu belirler.
(4. Fıkra 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Mesleki bürolarda bağımlı çalışmakta iken bu görevlerinden ayrılan meslek mensupları işten çıkış tarihinden itibaren, stajını tamamlayarak mesleği yapmaya hak kazanan meslek mensuplarının ise meslek ruhsatlarını aldıkları tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe, ayrıldıkları yahut yanında staj yaptıkları meslek mensuplarının rızası olmadan onların müşterilerine hizmet veremezler.
İş kabulü ve reddi ile ilgili uygulama esasları, Birlik tarafından bir mecburi meslek kararı ile belirlenir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0024: Sözleşme yapılması
Taraflar, mesleki konularda yapılacak isler için sözleşme yapabilirler.
Aşağıdaki çalışma konularında sözleşme yapılması zorunludur.
Madde 0025: Sözleşmede bulunması gereken asgari bilgiler
Sözleşmelerde en az aşağıdaki yazılı hususlara yer verilir;
Madde 0026: Sözleşmenin feshi
Taraflar haklı nedenlerle veya karşılıklı rızaları ile aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilirler.
Bu takdirde alınmış olan defter ve belgeler bir ay içinde devir teslim tutanağı düzenlenmek suretiyle sahiplerine geri verilir. Devir teslim gerçekleşmediği takdirde durum meslek mensubu tarafından odaya bildirilir.
Tarafların tazminat hakları genel hukuk kurallarına tabidir.
Ücretin ödenmemesi ve meslek mensubuna tevdi edilen belgelerin sağlıklı ve güvenilir olmaması fesihde meslek mensubunun haklı gerekçesidir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0027: Defter ve belgelerin saklanması ve iadesi
Meslek mensupları kendilerine tevdi edilen defter ve belgeleri işlerinin gerektirdiği süre içinde iyi niyetle muhafaza etmek ve işin bitiminde iade etmek zorundadırlar. Şu kadar ki defter ve belgelerin geri alınması, sahibine yazı ile bildirmiş olduğu hallerde saklama mükellefiyeti bildirme tarihinden itibaren bir ay içinde sona erer. İşin bitiminden itibaren bir ay içinde sahipleri tarafından alınmayan defter ve belgeler bir yazı ile ilgililerin bağlı olduğu vergi dairesine teslim edilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0028: Dosya düzeni
Meslek mensupları işlerini yaptığı gerçek ve tüzel kişiler için düzenli dosya tutmak zorundadırlar. Bu dosyalarda çalışma kağıtları, yazışmalar ve diğer lüzumlu bilgileri kapsayan belgeler saklanır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0029: Meslek mensuplarının yapabileceği işler ve unvanların kullanılması
Kanunun 2 nci maddesindeki mesleğin konusuna giren işleri, serbest meslek faaliyeti olarak yalnız mesleki faaliyette bulunan meslek mensupları yapabilirler.
Kanun ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre yetkili olmayanlar, meslek mensuplarının çalışma konularına giren işleri yapamazlar.
Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından meslek unvanlarının veya bu unvan veya kavramlara karışacak veya onlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0030: Ortaklık bürosu veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunma
Birden çok meslek mensubu, ortaklık bürosu veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunabilirler.
Bu taktirde;
ı. (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir) Kanunen yetkili kuruluşlardan yetki almış bağımsız denetim kuruluşları, mesleki unvandan sonra gelmek kaydıyla, şirket unvanlarında bağımsız denetim ibaresini kullanabilirler.
i. (Bent 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir) Çalışanlar listesine kayıtlı olmayan veya farklı odanın çalışanlar listesine kayıtlı olan meslek mensupları ortaklık bürosu kuramazlar. Ortaklık büroları şube açamazlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0031: Görevle ilgili suçlar
Çalışan meslek mensupları görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı fiillerin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun Devlet Memurlarına ait hükümleri uyarınca cezalandırılırlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0032: Başka odaya nakil
Meslekî faaliyette bulunan meslek mensupları nakil için yeni iş yeri merkezinin bulunduğu oda yönetim kuruluna yazı ile başvurur. Meslekî faaliyette bulunmayan meslek mensuplarının ikametgâh değişikliklerinde nakil suretiyle kayıt yaptırmaları ihtiyaridir.
İşyeri ve ikametgâh değişikliklerinde başvuru yazısında, istekte bulunan meslek mensubunun kayıtlı olduğu odanın adı, sicil numarası, ruhsatname numarası ve tarihi, nakletmek istediği oda bölgesi içindeki işyeri ve ikamet adresi bildirilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0033: İnceleme ve nakil talebinin kabulü
(Fıkra 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Başvurulan oda yönetim kurulu, nakil başvurusu üzerine gerekli incelemeleri yapar. Talebin kabulü hâlinde meslek mensubunu odaya kayıt eder. Kayıt günü, Birliğe ve meslek mensubunun önceden kayıtlı olduğu odaya bildirilir. Eski oda, bu bildiri üzerine meslek mensubunun adını kayıtlardan siler ve dosyasını naklettiği odaya gönderir. Varsa, devam eden disiplin soruşturması eski odaca sürdürülür. Sonuçları ayrıca nakil gittiği odaya bildirilir.
Varsa, devam eden disiplin soruşturması eski odaca sürdürülür. Sonuçları ayrıca bildirilir.
Başvurulan oda yönetim kurulu nakil talebinin odaya varış tarihinden itibaren 1 ay içinde bir karar vermezse nakil talebi kabul edilmiş sayılır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0034: Nakil talebinin reddi
Nakil talebinin, başvurulan odaca reddi hâlinde, meslek mensubu kararın kendisine tebliğinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itiraz edebilir.
Birlik bu itirazı onbeş gün içinde karara bağlar. Birliğin vereceği karar nihaidir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0035: Çalışanlar listesinden silinmeyi gerektiren haller
(1. Cümle 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Aşağıdaki hâllerde meslek mensubunun adı çalışanlar listesinden yönetim kurulu kararıyla silinir.
(Fıkra 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir) Meslekî şirketlerin, tasfiyesine karar verildiği hâlde tasfiye işlemlerinin üç yılda tamamlanmaması veya şirketin üç yıl gayri faal durumda olduğunun tespit edilmesi hâlinde, bu şirketlere ait kayıtlar yönetim kurulu kararıyla çalışanlar listesinin şirketler bölümünden silinir. Üye olmanın hukukî yükümlülüklerini yerine getiren şirketler gayri faal sayılmaz. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0036: Çalışanlar listesinden silme kararı(**)
(1. Fıkra 22.05.2015 tarih ve 29363 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Yürürlükten Kaldırılmıştır.)
(Fıkra 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Bu Yönetmeliğin 35 inci maddesinin (c), (d) ve (e) bentlerine göre verilen çalışma listesinden silme kararı, gerekçeli olmak zorundadır. Meslek mensubu kendi talebi doğrultusunda alınan çalışanlar listesinden silme kararı dışındaki kararlara karşı kararın tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itirazda bulunabilir. Birlik, bu itirazı onbeş gün içinde karara bağlar. Birliğin kararına karşı itiraz mercii Bakandır. İtiraz süresi, Birlik kararının ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren onbeş gündür. Bakanın vereceği karar nihaidir.
Meslek mensubu, silme kararı kesinleşinceye kadar mesleğini yapma hakkına sahiptir, ancak, karar kesinleştikten sonra mesleki faaliyette bulunamaz. Şu kadar ki; oda disiplin kurulu, kamu yararı bakımından gerekli gördüğü hallerde, yönetim kurulunun çalışanlar listesinden silme kararı üzerine, meslek mensubunun geçici olarak mesleki faaliyette bulunmasını yasaklayabilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
(**) Çalışanlar listesinden silinme Şeklinde ki madde başlığı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0037: Çalışanlar listesine yeniden yazılma
Çalışanlar listesinden silinmeyi gerektiren hallerin sona erdiğini ispat eden meslek mensubu, ilgili belgelerle birlikte başvurması halinde oda yönetim kurulu kararı ile listeye yeniden yazılır. Karar başvuru sahibine yazılı olarak tebliğ edilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
E - Yeminli Mali Müşavirlere İlişkin Hükümler
Madde 0038: Tasdike ilişkin usul ve esaslar
Yeminli malî müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin usul ve esaslar, gerçek ve tüzel kişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz kazandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırım miktarları ve nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0039: Tasdik edemeyeceği işler
Yeminli mali müşavirler kendisinin, eşinin (boşanmış dahi olsa) usul ve füruundan birinin ve 3 üncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sihri hısımlarının veya bunların yönetici oldukları veya yönetimde görev alarak ortak oldukları firmaların işlerine bakamazlar. Yukarıda sayılan yakınlıktaki akrabaları olan serbest muhasebecilerin ve (1) serbest muhasebeci mali müşavirlerin baktığı işleri tasdik edemezler. (1) Üstü Çizili İbare 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelikle Yürürlükten Kaldırımıştır.
Madde 0040: Yeminli mali müşavirlik mührünün şekil ve temini
Yeminli malî müşavirler tasdik işlerinde mühür kullanırlar. Mühürler çalışma izni olan yeminli malî müşavirlere Birlik tarafından verilir. Mühürler içiçe iki daireden müteşekkil olup; en üste T.C. rumuzu, ay ve yıldız ile 1923 tarihini ve Yeminli Malî Müşavir ibaresini ve mühür numarasını taşır.
Meslekten ayrılanlar veya herhangi bir nedenle yeminli malî müşavir sıfatını kaybedenler, mühürlerini ayrılma veya yapılacak tebligat tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe iade etmek zorundadırlar.
Vefat hâlinde, aynı yükümlülük yasal mirasçıları tarafından yerine getirilir. Bu takdirde iade süresi, yapılacak tebligat tarihinden itibaren bir aydır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0041: Sorumluluk
Yeminli mali müşavirler, ilgili Kanunlar, yönetmelikler ve tebliğlere göre yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Yeminli mali mücavirler yaptıkları tasdikin kapsamını raporda açıkça belirtirler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
F - Yasak Haller ve İstisnalar
Madde 0042: Meslekle ve meslek onuru ile bağdaşmayan haller
Meslek mensuplarının aşağıda belirtilen davranışlarda bulunmaları meslekle ve meslek onuru ile bağdaşmayan hallerden sayılır.
Madde 0043: Ticari faaliyette bulunamama
Meslek mensupları, Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamazlar. Meslek mensupları kendi mesleki faaliyetleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar. Ticari mümessillik, ticari vekillik ve acentelik yapamazlar. Adi ve kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirketlerde komandite ortak olamazlar. Limited ve anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeliği ve başkanlığı görevlerinde bulunamazlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0044: Hizmet akdi ve çalışamama
Serbest muhasebeciler, (1) serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar. (1) Üstü Çizili İbare 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelikle Yürürlükten Kaldırımıştır.
Madde 0045: Reklam yasağı
Meslek mensupları; iş elde etmek için, açık ve kapalı dolaylı veya dolaysız yöntemlerle reklamlarını yapamazlar ve yaptıramazlar.
(Fıkra 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Meslek mensuplarının; tabelalarına, kartvizit, rapor ve bunlara benzer diğer yazışma kâğıtlarına; meslek unvanlarını, akademik unvanlarını, iletişim araçlarının numaralarını, açık adreslerini, internet adresi ile elektronik posta adresini yazmaları reklam sayılmaz.
Meslek mensupları, unvanlarım kullanarak mesleki konularda ve bilimsel nitelikte, gazete ve dergilerde devamlılık arz etmemek üzere yazı yazabilirler.Yayıncılık yapamazlar.
Sadece iş tekliflerinde kullanılmak ve yazılı, sözlü ve görüntülü yayın araçları ile yayınlanmamak üzere kendilerinin, ortaklık veya şirket kuruluşlarında görev yapan diğer meslek mensuplarının öz geçmişlerini kapsayan tanıtıcı broşür bastırabilirler. Bu broşürlerde evvelce veya halen iş yaptıkları müşteriler açıklanamaz.
Kendileri veya mesleki ortaklık veyahut şirketleri adına işin gerektirdiği ciddiyet ve boyutta eleman arama ilanı verebilirler.
İş ilişkisinde bulunduğu firmalar adına bu ilanları veremezler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0046: En az ücretin altında iş kabul edememe
Meslek mensuplarının hizmetlerine karşılık alacakları ücretin en az miktarının tespitine dair usul ve esaslar ayrı bir yönetmelikle belirlenir. Bu miktarın altında iş kabulü yasak olup, bunun üzerindeki ücret, meslek mensubu ile iş sahipleri arasında serbestçe belirlenebilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0047: Meslekle bağdaşan işler
Aşağıda belirtilen işler meslekle bağdaşan islerden olup yapılmasında bir sakınca yoktur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirlerin Yapacakları Denetimlerle İlgili Çalışma Usul ve Esasları
Madde 0048: Denetimin tanımı
Muhasebe; kurum ve kuruluşların ekonomik faaliyetlerinin rakamsal kayıtlarını düzenler, bu bilgileri faaliyetler ve sonuçları ile ilgililere doğru ve açık şekilde iletir.
Denetim ise; bu bilgilerin ilgili mevzuat ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun olarak ekonomik olayların gerçek mahiyetinin kayıtlarda yer alıp almadığım tarafsız olarak kanıtları ile araştırarak sonuçlandıran ve onaylayan sistematik çalışmadır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0049: Denetimin amacı
Firma, kurum ve kuruluşların sahip ve ortaklarına, alacaklıları ile kredi kuruluşlarına, işçi ile işveren kuruluşlarına, Devletin ekonomik ve idari birimleri ile ayrıca vergi idaresine bunların mali tablolarında yer alan kayıtların gerçeğe uygun, doğru ve güvenilir olduğunu ortaya koymaktır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0050: Denetim faaliyetleri
Kurum ve kuruluşların ilgililere sundukları bilgilerin gerçeğe uygun, doğru ve güvenilir olduğu tarafsız meslek mensubunca;
tespiti ile gerçekleşir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0051: Denetim sözleşmesi
(Fıkra 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Firma, kurum ve kuruluşların serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlere yaptıracakları denetim, yazılı sözleşme ile belirlenir. Bu sözleşmenin yapıldığı tarih ile sözleşmede yer alan ve Birlikçe lüzum görülen hususlar, bağlı oldukları odalara bilgi formu ile bir ay içinde bildirilir.
Yeminli mali müşavirlerce sözleşmelerde denetimin tasdik işlemine bağlı olup olmadığı denetime başlamadan önce tespit edilir ve her husus sözleşmede açık olarak belirtilir.
Sözleşmede en az aşağıdaki hususların gösterilmesi mecburidir.
Sözleşmeyi yapan ilgililer,
Denetimin kapsamı,
Hazırlanacak tablolar,
Hesaplanan insan/saat,
Denetimin yapılacağı yerler,
Denetim kapsamına alınacak süre ve dönem,
Varsa önceki dönem denetim yapan meslek mensubu,
Denetimin başlama ve bitiş tarihleri,
Raporun teslim edileceği tarih,
Denetimde görev alacak elemanlar,
Madde 0052: Denetim öncesi saptanacak hususlar
Meslek mensupları, uzmanlık deneyimlerini ve yeteneklerini göz önünde bulundurarak, teklif edilen işi kabul edip etmemekte serbesttirler. Bunun için denetlenecek kurum ve kuruluş hakkında araştırma yaparak aşağıdaki bilgilerden yararlanırlar.
aa) Şirketin unvanı, bb) Hissedarlar ve hisse nispetleri, cc) Faaliyet konusu, dd) İşyerlerinin adresleri, ee) Özetlenmiş mali bilgiler (Bir önceki yıl)
ff) Organizasyon şeması,
Sermaye İhtiyatlar Vergi öncesi kar Cirolar
aa) Ödeme metodu, bb) Yan ödemeler, cc) Personel sayısı ve dağılımı
aa) Çalışan muhasebe personel sayısı, bb) Muhasebe organizasyon şeması, cc) İdari ve muhasebe prosedürleri, dd) Hesap planı, ee) Muhasebe uygulama araçlarının tespiti (elle yazım veya bilgisayar), ff) Yönetime verilen raporlar, gg) İç kontrol organizasyonunun durumu,
aa) Satış cirosunun mamullere göre dağılımı, bb) Satış ve tahsil metodları, cc) Satış sözleşmeleri ile ihracat dosyalarının düzeni, dd) Ortalama müşteri sayısı, ee) Kendi grubuna dahil şirketlere satışlar,
aa) Yıllık satın almanın parasal değeri, bb) Satıcıların adet olarak miktarı, cc) Satın alma departmanının çalışma usulü, dd) İthalat dosyalarının düzeni, ee) Kendi grubuna dahil şirketlerden satın almalar,
aa) Envanter sayımı metodu, bb) Fiziki sayımın süresi, cc) Fiziki sayımın denetimi,
aa) Yıllara göre dağılımı, bb) Değer kayıpları, cc) Sayımların kontrolü,
Meslek mensupları yukarıda belirtilen bilgilerin ışığında denetim ücretini, denetimin kapsamı ve planlanmasını tespit ederler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0053: Denetimin planlaması
52 nci maddede belirlenen hususlar bu değerlendirmede dikkate alınarak planlama yapılır. Denetimin zaman sürecini denetimde görevlendirilecek eleman sayısını ve iş bölümünü iç kontrol organizasyonundan yararlanıp yararlanılmayacağını, denetimde ağırlık verilecek hususları içeren yazılı bir denetleme programı yetkili meslek mensubu tarafından hazırlanır ve çalışma dosyası açılarak denetime başlanır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0054: Denetim kontrolü
Meslek mensupları denetimin her safhasında planlama ve kontrolü etkin ve yeterli şekilde yerine getirmelidirler. Denetim faaliyetinde görev alan elemanların çalışmalarının yönlendirilmesi ve denetim amacına uygun bitirilmesi, denetim sorumluluğunu üstlenen meslek mensubunun görevidir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0055: Bilgi ve belgelerin toplanması
Meslek mensubu kurum ve kuruluşların mali tablolarında yer alan; varlık, kaynak, gelir ve giderlerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının ve kayıtlara doğru geçirilip geçirilmediğinin tespiti için gerekli bilgi ve belgeleri toplamak ve değerlendirmek amacı ile aşağıdaki çalışmaları yerine getirmelidir.
aa) Muhasebede kayıt ve matematiksel hataların tespiti,
bb) Muhasebe hesaplarında hata ve hilelerin tespiti,
cc) Muhasebe hesaplarına intikal etmeyen kayıt dışı işlemlerin tespiti,
dd) Muhasebe kayıtlarının genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ile mevzuata uygunluğunun tespiti,
ee) Muhasebe yöntem ve politikalarının geçmiş yıllar ile mukayesesi ve değişikliklerin nedeninin araştırılması.
aa) Aktif ve pasif hesapların denetimi,
bb) Dönem içi mizanlar ile hesapların bilançoya doğru yansıtılıp yansıtılmadığının kontrolü,
cc) Bilanço gününden önce meydana gelen ve sonradan tespit edilen işlemlere ait kayıtların kontrolü,
dd) Envanter işlemlerinin yapılması ve kontrolü,
ee) Kapanış kayıtlarının kontrolü,
aa)Hasılat ve maliyet hesapları ile randıman ve firelerin kontrolü,
bb) Gelirlerle bu gelirlerin elde edilmesinde yapılan giderlerin karşılaştırılması,
cc) Gelir ve gider hesaplarının ilgili mevzuata uygunluğunun kontrolü.
aa) Muhasebe belgelerinin mevzuata uygunluğu,
bb) Muhasebe defterleri ve kayıtlarının mevzuata uygunluğu,
cc) Muhasebe kayıtlarına geçmeyen işlemlerin ve belgelerin tesbiti, dd) Aktif ve pasif hesapların değerlemelerinin mevzuata uygunluğu,
ee) Alış, satış, dış ticaret, gelir ve giderlerde hata ve hilelerin tespiti,
ff) Vergi matrahının doğruluğunun tespiti,
gg) Vergi beyannamelerinin (yıllık, münferit ve özel) mevzuata uygunluğunun tespiti.
Kurum ve kuruluşlarca istenilecek denetim hizmetlerinde yukarıda belirtilen denetim ilkelerinden, ilgili olanları uygulanır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0056: Denetim çalışma kağıtları ve çalışma dosyası
Meslek mensubu, denetimini düzenli bir kayıt sistemi içinde yapmalıdır. Bu kayıt düzeni, çalışma kağıtları ve bunları toplayan çalışma dosyası ile yerine getirilir.
Çalışma kağıtları; meslek mensuplarının denetleme yöntem ve teknikleri ile toplanan kanıt ve değerlendirmeleri sonucu ulaşılan kanaati ihtiva eden kağıtlar olup uygulamada kullanılması mecburidir. Ayrıca, yeminli mali müşavirlerin yaptığı tasdik işlemi ile ilgili denetimlerde, resmi defterler ile gerekli görülen belge ve kayıtlar tarih ve imza atılarak mühürlenir.
Çalışma kağıtlarının formu en az aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi şartı ile; meslek mensubunca serbestçe düzenlenebilir.
Çalışma kağıtları çalışma dosyası içinde on yıl süre ile yetkililerin isteği ile ibraz edilmek üzere saklanmalıdır.
Çalışma dosyası: Çalışma kağıtlarının, doğruluk testlerinin, yazışmaların, denetlenen kuruluşa ait mukavelelerin, talimatların, yönetim karar suretleri gibi meslek mensubunun denetlenen kurum ve kuruluştan ibrazını istediği belgelerin muhafaza edilmesi amacıyla kullanılan denetim dosyasıdır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0057: Kanunsuz işlemleri bildirim yükümlülüğü
Meslek mensupları; mesleki sorumluluğunun bilincinde, denetim faaliyeti sırasında mevzuat hükümlerine aykırı hatalı ve hileli işlemleri tespit ettikleri takdirde, müşterilerine hata ve hilelerin düzeltilmesini teklif ederler. Bu teklife rağmen, hata ve hilelerin düzeltilmemesi halinde durum Yönetmeliğin 59. maddesinin (C) bendinde belirtilen olumsuz raporla ilgili mali mercilere aksettirilir. Adli yargıya, intikali gerekli olan ve suç teşkil eden hallerin yetkili mercilere duyurulması mecburidir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0058: Denetim raporu
Denetim Raporu;
bölümlerini içerir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0059: Denetim raporu çeşitleri
Denetim raporları meslek mensubunun denetim sonucu oluşan görüşüne göre;
Madde 0060: Denetleme raporu ile ilgili diğer hususlar
Serbest muhasebeci mali müşavirlerce düzenlenen raporlar ile yeminli mali müşavirlerce tasdiki ihtiva etmeyen raporlarda ilgili mevzuata uygundur ibaresi kullanılmaz. Bunun yerine ilgili olan mevzuat hükümlerinin açıkça yazılması zorunludur. Bu ibare ancak yeminli mali müşavirlerce tasdiki ihtiva eden raporda kullanılır.
Tasdik işlemine bağlı olsun olmasın denetim raporlarının denetiminden sorumlu meslek mensubunca bizzat imzalanması esastır. İmzaları yanında meslek unvanı, bağlı olduğu oda ve oda sicil kayıt numarası belirtilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ruhsat Alan Meslek Mensuplarının Hak ve Ödevleri
Madde 0061: Haklar
Ruhsat almış olan meslek mensupları bağımlı veya meslek konusu dışında başka işlerde çalıştıkları, yada mesleki faaliyette bulunmadıkları hallerde;
aa) Odalar ve birliğin faaliyetlerine katılırlar,
bb) Üyelikten doğan haklarım kullanırlar.
Madde 0062: Ödevler
Ruhsat alan meslek mensupları bağımlı veya meslek dışında çalıştıkları ya da mesleki faaliyette bulunmadıkları takdirde unvanlarım ve tasdik yetkilerini kullanamazlar. (Cümle 21.11.2007 tarih ve 26707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile Değişmiştir.) Oda ve Birliğe karşı üyelikten doğan ödevlerini yerine getirirler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0063: Ruhsat alan meslek mensuplarının meslek kütüğünden silinmesi
Ruhsat alan meslek mensupları aşağıdaki hallerde meslek kütüğünden silinir.
Yeniden müracaat edenlerden istenecek belgeler kaydın silinme nedenleri dikkate alınarak ilgili odaca belirlenir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler
Madde 0064: Tebliğlerle uygulama birliğini sağlamak
Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen meslekî konularla ilgili olarak yapılacak çalışmalar hakkında, meslek mensupları arasında uygulama birliğini sağlamak için Birlik tebliğler çıkarmak suretiyle düzenlemeler yapabilir. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0065:
Kanunun 2 nci maddesinin (a), (b) ve (c) fıkralarında sayılan işleri, meslek mensubu unvanım kazanmaksızın birden fazla müessese veya kuruluşta yapanların faaliyetleri, Kanunun 3 üncü maddesinde hükme bağlanan meslek unvanlarının haksız kullanılması sayılır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Geçici Madde 0001:
Çalışmaları Maliye Bakanlığı dışındaki Bakanlık, kurum ve kuruluşlarca düzenlenen bağımsız denetleme kuruluşları ve denetçiler 30.06.1990 tarihine kadar Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre gerekli düzenlemeleri yapmaları halinde mesleki faaliyetlerine devam edebilirler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Geçici Madde 0002:
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar; serbest muhasebeci ve serbest mali müşavir gibi çeşitli sıfatlarla Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen mesleki faaliyetlerde bulunan kişiler Geçici Kurul dan izin almadıkça; kuruluşlar ise Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre ortaklık bürosu veya şirket olarak çalışmak üzere gerekli düzenlemeleri yapmadıkça 01.01.1990 tarihinden itibaren hiçbir mesleki faaliyette bulunamazlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Geçici Madde 0003:
Birlik kurulup, Yönetmeliği yayınlanıncaya kadar, bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Geçici Madde 0004:
( Madde 21.11.2007 tarih ve 26707 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir. )
Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihte faaliyette bulunan şirketlerden daha önce ortaklık yapısındaki değişiklikleri bildirmeyenler, Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içinde değişikliğin yapıldığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin aslını bir dilekçe ekinde bağlı oldukları odalara vermek zorundadırlar.
Meslek mensupları, bu Yönetmelikle yapılan düzenlemelere, Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde durumlarını uygun hale getirmek zorundadırlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Geçici Madde 0005:
( Madde 22.05.2015 tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile Eklenmiştir. )
Meslek mensupları halen kullanmakta oldukları tabelaları bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde 15 inci maddeye uygun hale getirmekle yükümlüdürler. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Geçici Madde 0006:
Serbest Muhasebeci unvanıyla görev yapan mevcut meslek mensupları ile Serbest Muhasebecilik stajına devam edenlerden stajını başarı ile bitirenler, Kanunun 2 nci maddesinin (A) fıkrasının (a) bendinde belirtilen işleri yaparlar ve bu Yönetmelikte yer alan hükümlere tabi olurlar. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0066: Yürürlük
Geçici Kurul tarafından hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. (*) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Şeklinde ki yönetmelik adı 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik ile Görüldüğü şekilde değişmiştir.
Madde 0067: Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Maliye Bakanı (1) yürütür. (1) Maliye ve Gümrük Bakanı İbaresi 22.05.2015 Tarih ve 29363 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik İle Maliye Bakanı olarak değişmiştir.