Bilindiği üzere 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde 08.02.2023 tarihli ve 32098 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla 08.02.2023 tarihinden itibaren 3 ay süreyle olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmiştir.
Bu kapsamda 11.02.2023 tarihli ve mükerrer 32101 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan 120 sayılı OHAL Tedbirleri Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile adli süreler deprem bölgesindeki avukatlar için 2 ay, deprem bölgesinde yakınları bulunan avukatlar için 1 ay süreyle durduruldu.
Ayrıca aynı illerde Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca da mücbir sebep ilan edildi. Bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Mücbir sebep beyanname, bildirim ve ödemeleri uzatmaktadır. Ayrıca tevkifat sorumluluğu açısından ise KDV Genel Uygulama Tebliğinin I/C-2.1.3.1 bölümünün sonunda yer alan aşağıdaki düzenlemelere göre hareket edilmelidir.
“213 sayılı Kanuna göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz. (EK: 34 sayılı KDV GUT, 5.2.2021) Şu kadar ki, işleme taraf satıcı mükellefin de mücbir sebep kapsamında bulunması halinde, söz konusu alımlarda genel hükümler çerçevesinde tevkifat uygulamasına devam olunur.”
Yukarıdaki ikinci bölüm 2021 yılında eklenmiş olduğu için, pandemi dolayısıyla uygulanan mücbir sebep tevkifat uygulaması ile bu gün uygulanacak mücbir sebep tevkifat uygulaması farklı olacaktır. Son düzenlemeler kapsamında mücbir sebep dolayısıyla tevkifat uygulanmayacak tek durum alıcının mücbir sebepte olmasına rağmen satıcının mücbir sebepte olmaması durumudur. Konu aşağıdaki şekilde tablolaştırılmıştır.
ALICI SATICI TEVKİFAT
Mücbir Sebepte Mücbir Sebepte Uygulanır
Mücbir Sebepte Mücbir Sebepte Değil Uygulanmaz
Mücbir Sebepte Değil Mücbir Sebepte Uygulanır
Mücbir Sebepte Değil Mücbir Sebepte Değil Uygulanır
Aksine bir düzenleme yapılmadığı sürece, fabrika adresleri değil merkez adreslerinin mücbir sebep uygulanan şehir olup olmadığına göre değerlendirme yapılması gerektiğini düşünüyoruz.
Kaynak: Ferit TAŞ / Yeminli Mali Müşavir